[Αφίσα που κολλήθηκε τον Ιούλιο του 2017]
Μετά τα πογκρόμ, στο μενίδι ολα πάνε ρολόι… Για κράτος, φασίστες, μικροαστούς.
Οι τσιγγάνοι φταίνε για την εγκληματικότητα στο Μενίδι. Είναι, λέει, στην κουλτούρα τους να παραβατούν, να πουλούν ναρκωτικά, να κλέβουν. Αυτά και άλλα ωραία έχουν κατακλύσει το δημόσιο λόγο με αφορμή όσα συμβαίνουν εκεί και δεν τα ακούμε μόνο από χείλη δηλωμένων ρατσιστών. Είναι συνυφασμένα με την κρατική διαχείριση των τσιγγάνικων κοινοτήτων ως αντιπαράδειγμα για την πρότυπη κοινωνία, ως έκφραση του ποιοι δεν χωράνε στον εθνικό κορμό. Και είναι η διαχρονικότητα αυτής της διαχείρισης που δίνει στους ρατσιστές την άνεση να αντιστρέφουν την σχέση αιτίου-αιτιατού: Οι τσιγγάνοι αποστρέφονται τις δυτικές αξίες. Οπότε είτε αφομοιώνονται είτε τους φερόμαστε όπως τους αρμόζει.
Όχι, οι τσιγγάνοι δεν ζουν εκτός κρατικού σχεδιασμού. Ζουν κάτω από εκείνο το είδος κρατικού σχεδιασμού που ο μόνος τρόπος να παρουσιαστεί είναι ως η απουσία του. Για το ελληνικό κράτος οι τσιγγάνικες κοινότητες, και όχι μόνο αυτές, αποτέλεσαν επί χρόνια το περιθώριο αυτού που κάθε καπιταλιστικό κράτος οφείλει να οργανώνει και να επιβάλλει στο εσωτερικό του: κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας. Μαζικό, μακροπρόθεσμα σχεδιασμένο και συστηματικό. Κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των αφεντικών είτε αυτά πουλούν μπομπονιέρες είτε σπρώχνουν την πρέζα με τον τόνο.
Ο ρατσισμός είναι το ιδεολογικό συμπλήρωμα του κοινωνικού καταμερισμού εργασίας. Είναι εκεί για να θάψει την ταξική πραγματικότητα κάτω από ερμηνείες περί πολιτισμικών ή φυλετικών διαφορών. Είναι εκεί κάθε φορά που η κρατική βία χρειάζεται επιχειρήματα.
Οποιαδήποτε «αυθόρμητη εκδήλωση της οργής των κατοίκων» στρέφεται ενάντια στις τσιγγάνικες συνοικίες είναι εγγενώς ρατσιστική, ασχέτως αν η εμπροσθοφυλακή της είναι οργανωμένοι φασίστες (που είναι).Είναι στην καλύτερη περίπτωση ύποπτη, γιατί αναζητεί τη «λύση στην εγκληματικότητα» εκεί που τα αφεντικά της το υποδεικνύουν. Καταλήγει να απαιτεί όσα για το κράτος είναι ευσεβής πόθος: περισσότερο έλεγχο (στα φανερά ή στα σκοτεινά) του προλεταριάτου.
Είναι γι’ αυτούς τους λόγους πουδεν έχουμε ίχνος κατανόησης για όσους τόλμησαν να συρθούν στα αντιτσιγγάνικα πογκρόμ. Είναι για τους ίδιους λόγους που δεν νιώσαμε ίχνος έκπληξης για όσους έσπευσαν να τους δικαιολογήσουν.